Goedhart: 'We zitten echt niet te wachten op een grote bollengemeente'

fusie ♦ Om inwoners te betrekken bij de voorbereidingen naar intensievere samenwerking tussen Noordwijk en Noordwijkerhout is afgelopen zomer campagne gevoerd onder het motto: Samen met de buren.

Door Caroline Spaans

De inbreng van de inwoners is, samen met de inbreng van de raadsleden, gebundeld en zal aangeboden worden aan het bureau dat de onderzoeksopdracht wordt toevertrouwd. De reacties waren divers. Van: 'Wat is de noodzaak de bestuurskracht en meerwaarde?' en 'Veeg Noordwijkerhout niet van de kaart, tot: 'Kijk naar de kansen, niet naar de verschillen'.

Burgemeester Gerrit Goedhart verduidelijkt: "Deze maand gaan we in de raden van Noordwijkerhout en Noordwijk beslissen over het onderzoek dat we willen instellen. Dat moet gedaan worden door een extern bureau, dat de toekomst van onze samenwerking analyseert. De eerste insteek van het onderzoek is: hoe organiseer je nu ambtelijke krachten? We moeten natuurlijk wel aan alle eisen voldoen die het rijk gemeenten stelt. Qua veiligheid bijvoorbeeld. Onze vrijwillige brandweer is ondergebracht in een regionale brandweer die een heel groot deel van Zuid-Holland bereikt. Dat geldt ook voor politie en ambulance. De sociale dienst delen we al meer dan tien jaar met vijf gemeenten (ISD Bollenstreek). De zorg is ook met een aantal gemeenten samen ingekocht (WMO, jeugdzorg bijvoorbeeld). We werken met de gemeente Noordwijk wat intensiever samen sinds de oostelijke drie gemeenten (Lisse-Hillegom-Teylingen) bekend maakten dat zij met ingang van 1 januari 2017 ambtelijk willen fuseren. Dat is een nieuwe ontwikkeling in de bollenstreek. Daarvoor waren we met z'n vijven aan het kijken of we 36 strategische afspraken samen zouden kunnen vormgeven, en daar zijn we voor een groot deel uitgekomen, maar niet over de organisatie die daarbij opgezet zou moeten. Wij oriënteren ons nu meer op Noordwijk omdat zij net als Noordwijkerhout niet op fusie is gericht."

Dus geen fusie, maar wel samenwerking? Goedhart: "Een ambtelijke fusie houdt in dat je niet meer beschikt over je eigen ambtelijke apparaat, dat je je diensten afneemt van een groot geheel. Het nadeel daarbij is, dat je er niet meer alleen over kan beschikken en het voordeel dat je meer specialisme in huis hebt omdat je groter bent. Hillegom, Lisse en Teylingen hebben straks samen wel meer specialisme en beleid in huis. Als kleine organisatie kom je nauwelijks aan beleidsvorming toe. En dat is wel iets dat anno 2016 nodig is. Dus die vraag hebben wij als Noordwijkerhout en Noordwijk ook, waardoor we hebben gezegd: wat kunnen wij voor elkaar betekenen. Maar je merkt wel dat je twee kleintjes bent tegenover één blok. En dat buiten ons om de gemeenten ook steeds groter worden: neem de samenwerking in de Leidse regio bijvoorbeeld. Als kleine gemeente verlies je daardoor invloed en raak je de regie over jezelf kwijt. Het onderzoek dat nu gaande is, is bedoeld om te kijken hoever we met Noordwijk kunnen komen. En wat we van elkaar willen. In de afzonderlijke raden wordt deze maand besproken of en zo ja welk onderzoeksbureau we hiervoor inschakelen."

Er zijn vijf verschillende bureau's die in aanmerking komen en offerte uitbrengen. Uit iedere raad worden drie fractievoorzitters gekozen en zitting hebben in een speciaal hiervoor in het leven geroepen commissie die bepaalt welk bureau de opdracht krijgt. De kosten worden onder beide gemeenten verdeeld.

Fiat 500

Waarom eigenlijk niet één grote bollengemeente? Er zijn in Nederland zoveel kleine gemeenten samengevoegd en dat blijkt prima te werken. Kijk bijvoorbeeld naar Kaag en Braassem (10 dorpen en vier buurtschappen). Het wiel lijkt opnieuw te moeten worden uitgevonden, terwijl de blauwdrukken bij andere gemeenten zo voor het grijpen liggen. Goedhart: "In Friesland heb je zelfs een gemeente met 70 kernen! Maar hier ligt dat niet zo eenvoudig hoor. In Noordwijk en Noordwijkerhout zitten we echt niet te wachten op een grote bollengemeente. De meesten hebben toch zoiets van: we hebben het wel knus en gezellig in ons dorp. In de reacties die nu gebundeld zijn lees je dat ook terug. Hoewel het alle kanten op gaat: die hoeveelheid van gevoelens komt in de reacties wel tot uitdrukking. En dat is goed, want in het onderzoek moeten al die verschillende gevoelens wel meegenomen worden. Het voordeel van een samenwerking met Noordwijk is, dat je toch een zekere mate van kleinschaligheid kan behouden. Het is een overzichtelijk gebied. Maar we lijken verder natuurlijk niet echt op elkaar. Er is een andere sociale samenhang. Ook in Noordwijk zelf: aan zee of binnen. Dat verschilt ook qua sfeer en mensen." Uit de gebundelde reacties komt naar voren dat inwoners ook zorgen hebben: het behoud van de eigen cultuur, het rijke verenigingsleven en het karakter van de gemeente. Daarnaast maken sommige inwoners zich zorgen of Noordwijkerhout niet het onderspit delft in een intensievere samenwerking. Goedhart benadrukt dat het behoud van het eigen karakter en de cultuur van Noordwijkerhout en De Zilk voorop staan. Nu én in de toekomst. En om toekomstbestendig te blijven, moeten nu keuzes worden gemaakt. "Ik vergelijk het met een Fiatje 500 van vroeger en nu: die van nu heeft veel meer comfort en veiligheid. Je kunt meer en het beschermt de inzittenden beter. Maar is ook groter en zwaarder en duurder."

De gemeente verkeert nu in een sterke positie, is financieel gezond en daarom in staat om nu keuzes te maken voor de toekomst. Daarnaast staat de gemeente voor nieuwe opgaven zoals het voorbereiden van de omgevingswet en eisen die de digitalisering stelt. Het kan voordelig zijn om dit gezamenlijk op te pakken. De uiteindelijke resultaten van het onderzoek worden in februari 2017 verwacht. Deze worden vervolgens aan de inwoners voorgelegd. De gemeenteraad beslist uiteindelijk wat de beste beslissing oplossing is voor een toekomstbestendige gemeente.

En wie wordt de nieuwe burgemeester? "Ha!", reageert Goedhart lachend. "Die vraag hebben Jan Rijpstra en ik voorlopig geparkeerd. Eerst maar eens kijken wat de resultaten van het onderzoeksbureau zijn." Goedhart laat wel weten dat hij bereid is volgend jaar nog voor een periode bij te tekenen.