Nooit meer winterrust

Als je mij als boswachter vraagt naar wat de natuur doet in de periode van november tot en met februari. Dan zal ik zeggen dat dat in de natuur geldt als de rustigste periode van het jaar. Natuurlijk, wintervogels als spreeuwen, kramsvogels en koperwieken zoeken naar bessen in het duin. Bijzonder zeeleven spoelt af en toe aan na een flinke winterstorm. Maar planten en paddenstoelen zitten grotendeels onder de grond en insecten, die zijn bij deze lage temperaturen niet actief. Er is in de winter weinig te zien in de natuur.

Dit jaar startten we echter in januari in Nationaal Park Hollandse Duinen met het 5000 soorten-jaar. De start van het 5000 soorten-jaar liet zien dat wat ik normaal aan mensen zeg over de natuur in de winter eigenlijk niet waar is. In de winter is er met een beetje moeite genoeg te zien. In 14 dagen zijn er maar liefst 1292 dier- en plantensoorten gevonden. Dit vooral door de tomeloze inzet van de vele vrijwilligers van Staatsbosbeheer en Dunea en enthousiaste experts die in de duinen actief zijn.

Door de relatief milde temperaturen waren veel paddenstoelen en planten bovengronds aanwezig, het gebrek aan sneeuw maakte dat mossen en korstmossen zichtbaar waren en door de afwezigheid van ijs kon er zelfs nog naar waterdieren worden gezocht. Van de 1292 soorten die zijn gevonden, behoren er 681 tot de planten, mossen en paddenstoelen. In totaal konden er al 306 vaatplanten worden gevonden, wat bijna een derde is van het aantal planten wat in het gebied voorkomt. Mossen en korstmossen zijn het gehele jaar aanwezig. Van deze groepen werd bijna de helft (230) van de in het gebied aanwezige soorten aangetroffen. Dieren zijn in de winter veel minder rijk vertegenwoordigd. In totaal werden er 170 gewervelde dieren gezien. Van de vele duizenden insecten die in het gebied te vinden zijn werden er maar 250 gevonden.
De bovenstaande getallen zijn gebaseerd op de ongecontroleerde lijsten. Zo bleek bij nader inzien dat een zeldzame soort die op 6 januari werd gevonden bij nader onderzoek toch een andere, helaas minder zeldzame soort was. Uiteindelijk tellen alleen soorten mee, die door een kenner bevestigd zijn of die zijn voorzien van goede bewijsfoto's. Het blijft dus van belang om bij bijzondere vondsten, die natuurlijk worden ingevoerd op www.waarneming.nl, goede foto's te maken.

Behalve voor experts op het gebied van diverse soortgroepen is er tijdens het 5000soorten jaar ook veel te beleven voor mensen met minder kennis. Op www.5000soortenjaar.nl staat een agenda met allerlei activiteiten waarvoor u zich kunt opgeven. In het beheren van onze prachtige natuur is altijd wat te doen. Vrijwilligers zijn van onbetaalbare waarde in Nationaal Park Hollands Duin. Meer informatie over vrijwilliger worden kijk op https://5000soortenjaar.nl/doe-mee/