Raadsvergadering weer in recordtijd voorbij

De raadsvergadering van deze week moet wel in een absolute recordtijd in het bestaan van de Noordwijkse politiek zijn afgewerkt.

Op de tribune een groot aantal ongeduldige belangstellenden, wachtend op de aanvang van de vergadering, wat even wachten was op de fractievoorzitters van alle partijen die kennelijk in een geheim overleg waren en waarover echter aan de aanwezigen geen uitleg werd gegeven. Op deze agenda prijkten de zes reguliere standaard punten inclusief het vijf minuten spreekrecht voor burgers, waarvan door de bewoners van Westerbaan en Dompad gebruik werd gemaakt, om ongenoegen te uiten over de gang van zaken rondom de stalhouderij van hun buurman. Daarnaast een viertal hamerstukken. Na minder dan 30 minuten stond iedereen dan ook weer op straat. Het systeem lijkt niet meer te voldoen.

Niet alleen in Noordwijk

Gemeenteraadsvergaderingen zijn niet meer de plek waar de interesse van de burger voor het politieke proces wordt gevoed. Er zijn in het land al tal van initiatieven om het anders te doen. Alom groeit de overtuiging dat de manier waarop de gemeenteraad nu te werk gaat niet aansluit bij de praktijk. In Noordwijk was er na de verkiezingen al een 'nieuwe manier'. Met gelijktijdig vergaderen op twee plekken in het raadhuis. Met nieuwe termen zoals raadgevend en besluitvormend. Met plots veel burgers aan tafel die mee mochten praten. Maar al snel kregen de nuchter Noordwijkers gelijk die voorspelden dat dit onwerkbaar zou blijken.

Participeren

Inmiddels is er weer een andere eigentijdse werkwijze, waarbij de burger mag participeren, maar vooral bij aanvang van het politieke proces. Ook dit zorgt echter voor veel onbegrip en bovendien voor niet aansprekende vergaderagenda's. De geheel nieuwe aanpak, waarvoor inmiddels al veel gemeenten pleitten, kan niet worden uitgevoerd. Daarvoor zou de gemeentewet moeten worden aangepast. Inmiddels daalt het vertrouwen in instituties steeds verder en de lokale politieke strijd beperkt zich tot de verkiezingscampagnes. Het huidige debat met de meepratende burgers lijkt sympathiek, maar brengt zelden oplossingen. Het onderstreept steeds vaker slechts de verschillen van inzicht en de belangstelling van derden rond besluitvorming daalt zienderogen.

Landelijk

Overal in het land steekt dit probleem op het terrein van het lokale openbare bestuur de kop op. Vergaderen 'oude stijl' werkt op veel plaatsen niet meer. De onvrede over de huidige politici en de maatschappelijke polarisatie neemt heel snel toe. In het land pleit men al voor een nieuw systeem onder de naam ´code Oranje´. Raadsleden en wetenschappers slaan inmiddels de handen ineen en pleiten openlijk ook voor radicale verandering. Ze denken aan een raad met een heel groot aantal raadsleden mogelijk meer dan 100, die slechts drie keer per jaar bij elkaar komen, waarbij de dagelijkse praktijk de vastgeroeste geldende partijpolitieke standpunten moet loswrikken.

Voormalig burgemeester Hans Alberse en ooit raadslid in Rheden schrijft in dit verband in een artikel aan raadsleden: 'Kijk eens terug naar het moment waarop je nog geen raadslid was. Toen sprak je nog normaal. Maar binnen drie maanden vind je dingen normaal die echt niet normaal zijn'. Alberse pleit voor vijf keer per jaar een lokale bijeenkomst met burgerjury.

Opgaven gestuurd

Noordwijker Peter Struik is een specialist en landelijk adviseur op het gebied van innovatie bij het Openbaar Bestuur. Ook hij gaf aan voorstander te zijn van veranderingen binnen de lokale politieke besluitvormingsprocessen en stelt nadrukkelijk dat zijn ervaring is dat raadsvergaderingen niet meer werken en noemt de mogelijkheid om te kiezen voor 'Code Oranje'.

Maar Struik zegt voorstander te zijn van het 'Opgaven gestuurd werken'. Dat noemt hij een effectief teamspel van politiek met andere partijen uit het maatschappelijk veld, waarbij de gemeenteraad zich dienend moet gaan opstellen.