Afbeelding

De Van den Berghstichting

Historie Van Dam tot Wurft

Onlangs werd in de pers melding gemaakt van de heropening van het museum van de Berghstichting. Na een renovatie van het nieuwe onderkomen werd het museum verplaatst naar het gebouw 't Kruispunt aan de Pianolaan 2. Een aardige aanleiding om in te gaan op deze Mr. Dr. Willem van den Bergh, naar wie de stichting en dit museum is vernoemd.

Hij werd geboren in 1850 in een Haags notarisgezin. Naast een studie rechten in Leiden studeerde hij theologie, Later werd hij dominee o.a. in Voorthuizen. In de jaren 1876 en 1877 maakte hij enkele studiereizen naar Duitsland, waarbij hij sterk werd aangetrokken tot de zwakkeren in de samenleving. Daaronder vielen ook degenen met een verstandelijke beperking. In 1884 nodigde hij een aantal kerken uit om te komen tot de oprichting van een Vereeniging tot Christelijke verzorging van krankzinnigen en zenuwlijders in Nederland. Na deze oprichting kwam de eerste instelling tot stand onder de naam Veldwijk bij Ermelo. Na de dood van Willem van den Bergh in 1890 werd de Vereeniging tot Opvoeding en Verpleging aan idioten en achterlijke kinderen opgericht. Dit leidde tot de oprichting van een tweede instelling onder de naam van 's-Heeren Loo , evenzo bij Ermelo. Op basis van daar opgedane ervaringen en op sterk aandringen door Provinciale Staten van Zuid-Holland kwamen er plannen voor een tweede instelling onder de vlag van 's-Heeren Loo. Er werd een stuk grond aangekocht aan de Zwarteweg voor een bedrag van f 114.000,-.Daarna kon de bouw en de inrichting beginnen. Deze instelling kreeg vanzelfsprekend de naam van Mr. Dr. Willem van den Bergh. In 1924 kon de Willem van den Berghstichting officieel door onderwijsminister J.Th. De Visser worden geopend. Hoofdzaak was nog de scholing van kinderen; verzorging in een aan de school verbonden internaat was een bijkomstigheid. De eerste directeur was Jacob Juch, die in 1923 was begonnen. Hij was vooral degene, die de Berghstichting groot heeft gemaakt. Hij was ervan overtuigd, dat aan imbiciele en idiote kinderen, zoals ze destijds werden genoemd, beslist het nodige bijgebracht kon worden. Arbeidstherapie had de voorkeur boven louter medische behandeling. Verder gaf hij aan kleine paviljoens de voorkeur met ten hoogste 20 bewoners. Een ander initiatief van hem was de wintertuin, een grote lichte ruimte met veel planten, zand en bloemen, waar de zwaarste patiënten zich toch beter konden ontwikkelen, zie de opname uit 1965. De Tweede Wereldoorlog was een zware tijd. Eerst werd de directeur met enkele medewerkers afgevoerd naar een concentratiekamp op grond van verdenking van het verstoppen van koper en anti-Duitse activiteiten. Juch zou al in 1943 in Sachsenhausen overlijden. Later werd de totale bevolking op last van de Duitsers geëvacueerd en overgebracht naar Ermelo. Na de oorlog breidde de stichting zich verder uit met o.a. voorzieningen als een veeboerderij en een observatieafdeling. Op een bepaald moment koos men ervoor een deel van de bewoners in afzonderlijke woongemeenschappen in het dorp te plaatsen, een maatregel, die niet iedere patiënt kon waarderen. Het aantal patiënten op het terrein is mede hierdoor gedaald, Daarom vatte men het plan op ook woonruimte te creëren voor ´gewone burgers´. Men hoopt, dat deze vorm van integratie zal werken.

Afbeelding

Uit de krant