Blauwborst (Luscinia svecica) man baltsend op veenmos in een veenplas met riet achtergrond
Blauwborst (Luscinia svecica) man baltsend op veenmos in een veenplas met riet achtergrond Foto: Bert Ooms

Fris concert

April doet wat hij wil. Het is een van de vele weerspreuken die de Nederlandse taal rijk is. Geen wonder dat er zoveel weerspreuken bestaan. Steeds opnieuw besef ik hoeveel invloed de weersomstandigheden hebben op ons leven en op de natuur. April 2021 maakt het trouwens wel heel bont. Naar verwachting komt de gemiddelde temperatuur deze maand maar liefst 3 graden lager uit dan normaal. Het hele proces van de ontluikende lente is daardoor vertraagd. Tijdens een rondje door de duinen is dit goed te merken. Zomergasten als grasmus, braamsluiper en nachtegaal arriveren later dan de afgelopen jaren. Omdat wij helaas nog geen excursies kunnen organiseren neem ik u graag in deze column mee op een rondje langs enkele zeer vocale bewoners van de duinen. Trek wel een dikke jas aan!

Hoge tonen

Begin april. Het hagelt en de noordenwind maakt het snijdend koud. Desondanks zie ik daar hoog in de lucht een stipje. Een stipje dat veel geluid produceert. Het jodelt er druk op los. Hoge tonen vangen veel wind, dus het geluid reikt ver. Vastberaden als hij is om zijn territorium af te bakenen, blijft hij minutenlang in de lucht hangen. We kijken hier trouwens naar de boomleeuwerik, een vogel die je in de duinen veel ziet en die al vroeg in het voorjaar te horen is. Dat komt door zijn trekgedrag. Ze overwinteren op zijn verst in Zuid-Europa en vliegen vlug weer naar het noorden zodra het voorjaar wordt.

“Hé, wat zit daar nu boven in die struik?, moet je dat blauw zien!” Bovenop een duindoorn zit een blauwborst te zingen. In tegenstelling tot de roodborst (die had beter oranjeborst kunnen heten wat mij betreft) doet de blauwborst zijn naam wél eer aan. Het lijkt wel of deze vogel in de blauwe verf gedoopt is. Een lust voor het oog en daarmee ook een geliefd onderwerp voor veel fotografen. Om deze vogel goed te bekijken is het wel raadzaam om snel op zoek te gaan. Deze opvallende verschijning is namelijk direct na aankomst (maart/april) goed te zien doordat hij bovenin struiken zit te zingen. Daarna wachten het broeden en de zorg voor de jongen en worden het echte stiekemerds die moeilijk te zien zijn. Het is inmiddels donker geworden en we lopen terug het duingebied uit. De vogelzang is verstild en wordt overgenomen door het koor van rugstreeppadden. Hun repertoire is wat eentoniger dan dat van de meeste vogels. Toch hoort ook dit geluid echt bij de duinen. Het is vaak tot in de dorpen te horen. Luister maar eens goed op een mooie avond. Hopelijk heeft u genoten van deze excursie op afstand. Al haalt dit het natuurlijk niet bij een echte excursie. Hopelijk kan ik volgend jaar in het voorjaar weer met u op pad op zoek naar de mooiste vogels van de duinen. Daar kijk ik naar uit.

PS: Moeten wij ons nog zorgen maken om de vogels nu het zo koud is buiten, vraag u? Nee hoor, beetje bij beetje keren de zomergasten deze weken weer terug naar de duinen, hun favoriete leefgebied. Ondanks de lage temperaturen vullen steeds meer vogels het zangkoor aan. Ga dus de komende tijd genieten in de duinen van het frisse concert!