De zweetziekte
virus n Dat corona een wereldwijde pandemie is hoeft niemand u te vertellen. En waarschijnlijk ook niet de laatste pandemie in de wereld. Zo kennen we uit de middeleeuwen allemaal de pest. In die tijd de ernstigste epidemie maar er kwamen meer epidemieën voor. Zo ook de zogenaamde zweetziekte.
Uit Frankrijk namen Engelse soldaten de ziekte mee naar Engeland en stak de ziekte er zo nu en dan de kop op. Via schepelingen van Engeland naar Hamburg kwam de ziekte onder de naam “sudor anglicus” in Duitsland terecht. En zo verspreidde de ziekte zich over heel Europa.
Het verloop van de ziekte
De ziekte begon met plotseling opkomende hoge koorts, hoofdpijn, maagkramp en overvloedig transpireren. Doordat men hevige dorst kreeg, dronk men veel. Veelvuldig urineren was het logische gevolg. Hierdoor gingen de lichaamskrachten en geestelijke krachten snel achteruit. Men ging moeilijk spreken en met een fluitende ademhaling kwam men aan zijn einde.
Binnen 24 uur trad dit overlijden al in of men genas van de ziekte. Bijzonder aan de ziekte was dat kinderen en hoogbejaarden voor de ziekte gespaard bleven. De zieke moest 12 tot 24 uur hermetisch afgesloten blijven van de omgevende lucht. Met dekens en lakens werd dit bereikt. Gedurende de tijd dat de zieke koorts had, moest hij wakker blijven. Het gezicht werd opgefrist met reukwater, waaraan ook genezende kracht werd toegeschreven. De patiënt kreeg lauw bier en kandijsuiker met nootmuskaat. Bovendien werden net als bij andere ernstige ziekten bovennatuurlijke, religieuze krachten aangeroepen. De aartsengel Michael was zo’n heilige. In landen van het oostelijke deel van de Middellandse Zee zag men hem als arts en genezer. Ook in het Noordwijkerhoutse werd hij vermoedelijk aangeroepen. Klooster Leeuwenhorst had namelijk een ziekenzaaltje en een kapel, die aan deze heilige was toegewijd.
Zweten in Leeuwenhorst
In 1529/30 brak ook daar de ziekte uit. Er zouden vier mensen aan de ziekte overleden zijn. Zuster Mabilia stierf op 22 juni 1530 en Agnes Mulert op 5 oktober 1530. Bij zuster Mabilia zijn er twijfels of zij aan de ziekte overleed. Allereerst is zij niet plotseling gestorven. Een kenmerk van de ziekte. Zij is een half jaar verzorgd en was oud. Is zij mogelijk aan ouderdom gestorven? Bij Agnes Mulert ligt dat anders. Zij was pas 25 jaar toen zij overleed. Daarnaast overleden de molenaar van de abdij, Dirk Matthijsz. en de biechtvader, Wijnand van Eick. Als biechtvader en priester die de laatste sacramenten toediende had hij intensief contact met mensen en kon gemakkelijk de ziekte oplopen.
Het bovenstaande verhaal vonden we bij het zoeken naar gegevens over de Michaëlskapel van Leeuwenhorst. In 'Oud-Gorcum Varia' nr 4 ('85) schreef Geertruida de Moor een artikel over de zweetziekte.