Afbeelding
Foto: pixabay

Afscheid

Column Spraakmakend

Corona heeft heel wat teweeg gebracht. Vooral in het begin stierven veel mensen alleen en was het onmogelijk voor de naasten om bij het overlijden van hun dierbaren te zijn. Onmenselijke drama’s speelden zich af in veel zieken- en verzorgingshuizen. Vele diepbedroefden moesten op afstand proberen mee te leven met de laatste momenten van de mensen die ze liefhadden.

Er ontstond toen iets dat tot nu gebruikelijk lijkt te worden: een begrafenis zonder aanwezige belangstellende vrienden, kennissen, collega’s, buren en clubgenoten. Alleen de zeer naaste familie was aanwezig. In de rouwadvertenties stond dan: ‘De uitvaartplechtigheid heeft plaatsgevonden in besloten kring’ of ‘De crematie heeft inmiddels plaatsgevonden’ of ‘We hebben afscheid van onze lieve moeder genomen in een besloten bijeenkomst’. Een enkeling wordt herdacht in een dienst (of viering) in een kerk of een crematiecentrum.

Men kan zich afvragen wat de mensen, die de overledene hebben gekend, ervan vinden dat ze geen afscheid hebben kunnen nemen door hun rouw te delen met de familie. 

Beste respondenten: wat vinden jullie van deze ontwikkelingen?

 

Sander Schooneveld

Ik vind dat er een groot verschil is tussen afscheid van iemand nemen zonder mensen erbij ín coronatijd en afscheid nemen van iemand zonder mensen erbij vóór of ná de coronatijd. Echt ín de coronatijd was het voor vele mensen dramatisch, omdat je geen afscheid kón en mócht nemen in groepsverband vanwege de coronarestricties. Ook het feit dat veel ouderen geen bezoek mochten ontvangen tijdens de coronatijd was voor hen toen erg verdrietig. Maar nu, ná de coronatijd zullen we maar zeggen, vind ik het een eigen keuze als de uitvaartplechtigheid in besloten kring plaatsvindt. Vaak is het dan de wens van de overledene zelf. Soms is het een keuze van de familie en zullen de betreffende families er ongetwijfeld hun redenen voor hebben. Als je dan als ‘buitenstaander’ je medeleven wil betuigen, doe dat dan op een andere manier, zoals bv. via het sturen van een kaart en sowieso via een bericht per telefoon. Of nodig de betreffende familie later een keer uit voor een borrel of een kop koffie. Maar de wens van de overledene of de familie moet gerespecteerd worden.

Leo Salman

Hoe vindt een afscheid plaats van iemand die overleden is? Meestal is het de overledene zelf die bepaalt hoe haar of zijn uitvaart er uit moet zien. Kiest zij of hij voor een uitvaart waarbij iedereen welkom is, of wordt het een uitvaart in kleine kring of zelfs met uitsluitend het eigen gezin? De familie zal vervolgens de uitvaart regelen zoals de overledene dat wilde. Als het een uitvaart is waarbij alleen een kleine kring rond familie of gezin aanwezig is, dan is een advertentie achteraf alleen bedoeld om anderen, waaronder vrienden of bekenden, te laten weten dat iemand overleden is. Blijkbaar is de behoefte om verdriet in een grote kring te delen in onze samenleving niet meer zo dominant aanwezig. Of is het zo dat de familie geen behoefte heeft aan de uitingen van medeleven van soms vage bekenden die op een ‘openbare’ condoleance afkomen? Dat is een reden, waar ik wel begrip voor kan opbrengen. Dan worden alleen mensen bij de uitvaart betrokken met wie de familie het verdriet wil en kan delen. Degenen die graag uiting willen geven aan hun verdriet kunnen in zo’n geval altijd nog een kaart of een brief sturen.

Louky Crama

De Corona tijd lijkt alweer zo lang geleden en het verdriet dat die tijd met zich meegebracht heeft ook. Je had je aan de Corona regels te houden die er bij begrafenissen en crematies golden. Maar de regels die er voor rouwen waren zijn in de tegenwoordige tijd enorm aan het veranderen. Alles wordt steeds persoonlijker. Iedereen mag en kan zelf bepalen hoe de ceremonies gaan verlopen. Als begrafenisondernemers zich aan de wet houden kan iemand zelf bepalen hoe een rouwdienst of afscheid verloopt. Alle afspraken die er met de nabestaanden en vaak ook met de overledene zijn gemaakt moeten worden gerespecteerd. Hoe moeilijk dat ook is voor de achterblijvers. Als iemand vlak voor zijn dood zegt dat hij/zij niet gediend is van apies kijken of aangeeft dat hij/zij zijn lichaam ter beschikking stelt aan de wetenschap of dat hij/zij in stilte wil worden gecremeerd; dan moeten die wensen worden nageleefd. Beslist geen koffie met cake, maar een aangeklede borrel met live muziek en videobeelden moeten kunnen. De traditie is niet de maatstaf maar de individuele wensen van een ieder zijn maatgevend. Iedereen heeft het recht om te beslissen over zijn leven maar ook over zijn dood.        

Uit de krant