Boze boeren

De Nederlandse burger is de laatste tijd nogal vaak boos. Demonstraties zijn talrijk. De aard van de protesten nemen steeds kwalijkere vormen aan. Vernielingen blijken algemeen te worden ingezet. Het belagen van hulpverleners zoals brandweer, politie en ambulancepersoneel blijft onacceptabel maar verbaast niemand meer. De boosheid ontstaat meestal door een gevoel van machteloosheid en bijbehorend ongeduld.

In ons digitale tijdperk moet alles even snel worden geregeld. Bovendien is het recht op inspraak en participatie volgens velen een recht dat per omgaande dient te worden gehonoreerd.

En daar wringt voor een deel ook de schoen. Want voor politieke beslissingen bestaat er altijd een termijn. Een tijdspad waarin rechten en plichten terdege dienen te worden getoetst door een ambtelijke organisatie. En mogelijk zelfs via rechtspraak. Bij verschil van mening is er de democratie. Het recht van de sterkste, het fenomeen van de helft plus één.

We zijn de laatste jaren telkens weer overvallen door de al eeuwen geldende norm: ambtelijke molens malen langzaam. Het Groninger gas, de toeslagenaffaire, de belastingdienst en niet in de laatste plaats dus stikstof en PFAS ( een verzamelnaam van meer dan 6000 schadelijke stoffen). Allemaal zaken die bij handhaving en uitvoering veel meer tijd kosten dan dat er geduld is bij de bevolking. En het democratisch recht om eens per vier jaar de politiek hiervoor de rekening te presenteren via de reguliere verkiezingen, heeft zijn waarde al lang verloren. Dat duurt namelijk allemaal te lang. En dan nog. De verdeeldheid in de wereld is inmiddels is zo groot dat de democratie failliet lijkt. De boze boeren doen nu een greep naar de macht omdat de onmacht van de democratie voor iedereen duidelijk bloot is komen te liggen. Zeker bij de al genoemde toeslagenaffaire en het Groninger gas en nu weer het stikstofbeleid.

Bij de gemiddelde Nederlander is de empathie voor boeren nog hartverwarmend. Bij deze meerderheid overheerst het gevoel van onrecht wat agrariërs wordt aangedaan. Bij een handjevol kortzichtige linkse rakkers ontbreekt iedere vorm van empathisch vermogen. Zij uiten zich op sociale media met de meest bizarre beschuldigingen. Ik zeg: laat hen maar.

De grote zorg blijft toch de traagheid van de huidige democratie en het ambtelijk functioneren. We leven in een tijd waarbij veel met een simpele druk op de knop kan worden gerealiseerd. Op het toetsenbord bevindt zich helaas geen knop die even snel de huidige problemen oplost. Traag en empathie-loos werkende ministeries zorgen voor extra boosheid. Lokaal herkennen we soms ook boosheid en onmacht. Ook lokaal malen de ambtelijke molens, zoals bij de ODWH, soms uiterst langzaam. De reacties zijn vaak ongeduld en boosheid. Bij deze omgevingsdienst gaat het nu om verbeteren of afscheid nemen. De gemeenteraad zoekt naar oplossingen. Vanuit de boze partijen horen we roeptoeteren: ’Tijd voor een raadgevend referendum!