Het Schie, de haven van Noordwijk
Column Van Dam tot WurftElke maand stelt Kees Verweij voor het Genootschap Oud Noordwijk een stukje samen over oud en nieuw Noordwijk onder de naam Van Dam tot Wurft. In het Museum Noordwijk is van 15 april tot 11 september Uit de schaduw van Max Liebermann, Leo Klein Diepeold, te zien.
Het Schie, de haven van Noordwijk
Boven is een opname te zien van het Schie in 1929, toen in opdracht van de gemeente de walkant werd verstevigd met een betonnen beschoeiing. Dit was wel nodig, want zeker in die tijd werd het Schie regelmatig benut door schepen die goederen brachten of wegvoerden. Het Schie heeft een lange geschiedenis. Het kwam voort uit een oude waterloop vanaf de duinen, die leidde via de Weteringkade en de Wilhelminastraat naar de Schiestraat om uiteindelijk uit te monden in de Katwijker Watering. Het kreeg later de naam van Dinsdagse Watering, genoemd naar de dag, waarop water naar het achterland werd geloosd. Het Schie had vroeger een belangrijke functie voor Noordwijk, want het was de haven, waar goederen kwamen en gingen: zo vinden wij hiervan een beschrijving in de Noordwijksche Arcadia van Jacobus Van der Valk. In het jaar 1748 kwam hij aan bij het Schie en stond verwonderd over alles wat daar plaatsvond. Geïnspireerd door hetgeen hij zag dichtte hij het volgende: Hier kust de weelderige Schie, ons Noordwyks Haven, waard te roemen. Zyn boorden, geschakeert met bloemen en kruiden daar ‘k myn lust aan zie. Hier zie ik Noordwyks handel aan. Hier zie ik ‘t gansche plein beslaan met goed’ren, die men heen en weder, dan af- dan aanvoert onvermoeit. Met schepen, Schuiten, Wagens en Karren. Hier laad men Schelvis, Schol en Scharren, springlevend, versch van ‘t schuim besproeit des Zeenats, om de grage buiken der Leidenaren meê te voên. Daar ziet men weêr een Bloemfestoen, waar van de knopjes nog ontluiken, inladen voor den Amstelaar. Gins ziet men Hennip uit de Schepen ontlaân en naar de Banen slepen. Tot zover dit verslag van een drukke dag aan de Noordwijks haven in de 18e eeuw. Destijds was ook de kruidenteelt zeer belangrijk en het afzetgebied lag voor een belangrijk deel in Amsterdam en omgeving. Elke week vertrok vanaf het Schie een groot schip met Noordwijker kruiden naar Amsterdam. Na aankomst kwamen de handelaren en kochten de nodige kruiden in. Het ging hierbij vooral om lavendel, tijm, dille, rozemarijn en venkel. Onder deze kooplui bevond zich ook Jacob Hooy, die een kruidenwinkel had aan de Kloveniersburgwal. Deze winkel bestaat nog steeds. Aan het Schie konden ook personen op de boot stappen om o.a. naar Leiden gebracht te worden. In vroeger tijden vertrok hier de trekschuit. Deze werd in 1873 opgevolgd door een stoomboot van P.E.A. Kleinpennng. In 1893 nam Joh. Plug deze dienst over en breidde het aantal dagelijkse afvaarten uit. De stoomtram betekende op den duur toch een behoorlijke concurrent, want het aantal afvaarten werd later weer bekort tot zelfs één afvaart per dag in de winterperiode. Uiteindelijk stopte Plug met het personenvervoer en ging hij geheel over tot vrachtvervoer. Maar door de toenemende concurrentie van het vrachtwagenvervoer moest hij ook daarmee stoppen. Na de laatste oorlog begon Van Hulst in de zomermaanden een pleziervaartdienst naar de Kagerplassen, waarvan vele vakantiegangers tot heden gebruik maken. Door de opkomst van verschillende en snellere vervoersmogelijkheden is het Schie zo langzamerhand in onbruik geraakt. Het feit, dat het Schie na de oorlog lange tijd als een open riool functioneerde, heeft hier zeker aan bijgedragen. Wat is overgebleven zijn verschillende kleine pleziervaartuigen.
Openingstijden van het museum zijn van dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, zondag van 12.00 tot 1600 uur. Meer info: www.museumnoordwijk.nl of bel: 071-361788.
