Afbeelding
Foto: thv

Begrippen

Algemeen Bollenpraat

Er zijn van die televisieprogramma’s, waarin twee gasten uitgenodigd zijn die een tegengesteld standpunt hebben. Zo was er onlangs een actie-boer en een publicist die discussieerden over het houden van koeien. Die zijn noodzakelijk om melk te produceren. Daaraan voorafgaand moet een koe eerst kalven, met als bijvangst 50% stierkalfjes. Die gaan naar de mesterij en worden kalfsvlees. Dat eten wij niet omdat het zo zielig gevonden wordt. De dood van een aaibaar dier. Er werden vergelijkingen getrokken met de menselijke geboorten en het wegnemen van die kinderen.

Allereerst maar een paar boerenbegrippen, daar liggen tenslotte mijn roots. Te beginnen bij de koe: die bevalt niet, maar kalft. Het zijn dan een kuisje of een stiertje. Zij was eerder drachtig, daarvóór tochtig. Bij de varkens wordt de zeug geïnsemineerd met een “rietje” of, vroeger, gedekt door een beer. Als de zeug gebigd heeft, zijn er biggetjes. Bij de paarden is de merrie drachtig en na het veulen is er een veulentje. Een schaap lamt en geeft een lammetje, later een ram of een ooi. Voor de rest heeft op de boerderij de hond, evenals het konijn, gejongd.

Van een heel andere orde zijn de begrippen bij de bollenjongens. Om te beginnen hebben ze een tuin met een kraam. De bollen gaan de grond in met een 5-rijer, een boot, een Piek-planter, een overschieter of, zoals vroeger, met een ploeg en nog vroeger met de plattander. Die grond wordt eerst gespit, gedolven, geïnundeerd, geploegd of niet-kerend bewerkt. Na het planten gedekt, gezaaid of ingestoken. Een korte periode in het voorjaar werd het dek van de hyacinten afgefikt, nu gehakseld, vroeger geschelft. Na opkomst ziekzoeken en virussen. Tulpen worden gekopt, de Japanners krijgen de koude rillingen. In de rooitijd werd er getruffeld, nu gerooid.

‘s Zomers in de schuur heb je bij de tulpen kalkers, dieven, zuur, paardentanden en toppers. Bij de hyacinten zijn er krasbodems, vestjes, snotters, roeters, maar vooral jeukers!. Bij de narcissen: blinden, rotten, bokkies, kransen en soms aalen. Aju!

Aad van Ruiten

Uit de krant