De Buurtkerk in de Hoofdstraat

Over de meeste grote kerken in Noordwijk zijn al eens boeken of naslagwerken verschenen. Dit geldt niet voor de Buurtkerk. Wanneer je iets over deze kerk wil weten dan ben je eerst aangewezen op het bekende werk van Jan Kloos, ‘Noordwijk in den loop der eeuwen’. Verder is er hier en daar nog wat te vinden in latere publicaties. 

Onlangs trof ik een leuk boekje aan, verschenen ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van deze kerk. Hierin beschrijft Willem Varkevisser het ontstaan van deze kerk en wat er verder hieraan is voorafgegaan. Tot aan het begin van de 19e eeuw was de Nederlands Hervormde Kerk staatskerk en fungeerde als de enige erkende protestantse kerk in Nederland. Dit betekende niet dat alle lidmaten van deze kerk hetzelfde over de dingen dachten. Vanaf 1790 waren er in Noordwijk al kleine groepen, die los van de kerk bij iemand thuis over de bijbel en andere geloofszaken spraken. Dit gebeurde bijvoorbeeld later bij Cornelis Waasdorp thuis onder leiding van Cors Noorduin, van beroep visser. In 1831 vond er in Ulrum een afscheiding plaats onder leiding van ds. de Cock en kennelijk vormden zijn geschriften de inspiratiebron voor deze Noordwijkse gespreksgroep. In navolging van De Cock verliet ook deze groep onder leiding van Cors Noorduin de Hervormde Kerk en op 23 augustus 1835 vond de officiële afscheiding plaats. Na deze afscheiding trachtte men hem in het ambt van dominee te bevestigen, maar vanuit het kerkverband van afgescheidenen werd dit geweigerd, omdat men meende, dat Noorduin onvoldoende onderlegd was voor deze taak. Hierna besloot de kerkenraad Cors Noorduin als herder en leraar te bevestigen. Vanwege de slechte verhouding met het kerkverband van afgescheidenen brak de Noordwijkse gemeente op 10 november 1838 met dit kerkverband, waardoor deze gemeente geheel op zichzelf kwam te staan. Pas in 1844 sloot zij zich aan bij de Gereformeerde kerken onder het kruis. Dan wordt het toch tijd voor een eigen kerkgebouw. Niet lang hierna verbouwde men in het Gasthuisslop drie bokkinghangen tot een nieuwe kerkzaal, die tot 1875 in gebruik bleef. Inmiddels had men zich tijdens de synode van Middelburg in 1869 verenigd met andere afgescheidenen en kruisgemeenten en kreeg de Noordwijkse gemeente de titel Christelijk gereformeerde Kerk. In 1875 kreeg dit kerkgenootschap een nieuw kerkgebouw met pastorie op de plek, waar nu de huidige Buurtkerk staat. In 1886 vond er landelijk een nieuwe afscheiding plaats onder leiding van Abraham Kuiper. De groep, die hierbij uit de Hervormde Kerk trad, verenigde zich onder de titel van Doleantie. Deze groep ging daarna samen met de Christelijk Gereformeerde Kerk en zo ontstond de Gereformeerde Kerk. Het aantal gelovigen in Noordwijk nam sterk toe en wel zodanig, dat het kerkgebouw eind 19e eeuw veel te klein werd. In een recordtijd kwam er een nieuw kerkgebouw tot stand, dat tot op de dag van vandaag nog als kerkgebouw functioneert. Niet lang daarna werd ook de pastorie vervangen door een ruimere behuizing. Op de foto staat nog de oude pastorie afgebeeld. Begin deze eeuw kwam men tot een samengaan van de drie belangrijkste protestantse kerken en kerkt men weer gezamenlijk in de vertrouwde Buurtkerk. Jammer dat de coronacrisis de laatste tijd het kerkbezoek sterk beperkt.