Nieuw in Nederland: de Hyacintorchis

Begin maart 2020 fietst Casper Zuyderduyn, boswachter bij Staatsbosbeheer, door de duinen in Noordwijk. Vanuit zijn ooghoek ziet hij een grote bloeiende plant staan met lichtroze bloemen. Nadat hij de planten goed heeft bekeken komt hij tot de conclusie dat het hier wel eens om de Mediterrane Hyacintorchis zou kunnen gaan. Deze is nog nooit eerder in Nederland gezien. De ontdekking van een nieuwe plantensoort voor Nederland was dus een feit!

In Nederland komen ruim 40 soorten orchideeën voor. Stuk voor stuk zijn het prachtige planten met mooie bloemen in allerlei kleuren. De Hyacintorchis is één van de grootste orchideeënsoorten in Europa. Hij kan wel een meter hoog worden en wordt daarom ook wel Reuzenorchis genoemd. De officiële naam is echter Hyacintorchis. Wie de plant heeft gezien zal niet verbaasd zijn waar deze naam vandaan komt. Vooral wanneer de orchidee nog in knop staat heeft hij veel weg van een Hyacint.

De Hyacintorchis is een voorbeeld van een plantensoort die door klimaatverandering zijn leefgebied in noordelijke richting uitbreidt. Deze soort is erg op warmte gesteld en heeft zich via het Franse Rhônedal in noordelijke richting uitgebreid. Gelukkig lijken de meeste planten het winterse weer van enkele weken geleden overleefd te hebben. Er konden unieke foto’s worden gemaakt van deze plant in de sneeuw (zie foto bij deze column). In 2014 werd hij voor het eerst waargenomen in België en in 2020 dus voor het eerst in Nederland. De Hollandse Duinen hadden de primeur. De verwachting is dat deze mooie plant zijn leefgebied de komende jaren verder uitbreid in Nederland. Goed opletten dus!

Botanisch kunstenaar Esmee Winkel heeft het eerste in Nederland gevonden exemplaar van de Hyacintorchis vereeuwigd op een aquarel. Zij schreef een boek over deze bijzondere vondst en de totstandkoming van de aquarel: “Hyacintorchis. Een nieuwe orchidee aan de Noordzee”. Dit boek is vanaf eind februari 2021 verkrijgbaar via de KNNV uitgeverij (knnvuitgeverij.nl) en bij boekhandel van der Meer in Noordwijk. Het boek kwam tot stand door een samenwerking tussen de KNNV uitgeverij, Staatsbosbeheer en Noordwijk Marketing.