Droog, droger, droogst…

Een camping ergens in Zweden, zomer 2018. Ik hoor het de receptioniste van onze camping nog zeggen: “Het is hier gort en gortdroog”. Dat is te zien ook. De bomen verliezen al blad en de bermen zijn geel. Er is geen kleur te bekennen. Niks bloeit er. Het is juli, maar het lijkt of de herfst al is aangebroken. Het is droog in heel Europa. Als we weer terug zijn in eigen land schrikken we. Vooral de aanblik van een vergeelde Veluwe maakt indruk.

Hollands Duin, lente 2020. Verschillende bezoekers vragen: “het is zeker droog in duin?” Journalisten bellen met vragen van dezelfde strekking. Alweer is het droog in Nederland en grote delen van Europa. Begin maart regende het nog volop. Daarna was het vooral zon, heldere luchten, geen regen. Geen neerslag, veel verdamping.

Droog en nat

“Het is zeker droog in het duin?”. Een eenvoudige vraag, maar het antwoord vraagt om iets meer uitleg. Eigenlijk zijn grote delen van onze duinen namelijk per definitie droog. De zandgrond laat gemakkelijk water door en regenwater zakt snel weg. De soorten die in onze duinen voorkomen zijn hierop aangepast. Zij zijn gewend aan droogte en hogere temperaturen. Veel planten zullen in drogere jaren wel minder uitbundig bloeien, maar bloeien weer massaal in nattere jaren. De typische duinsoorten zullen dus niet één ,twee ,drie verdwijnen in tijden van grote droogte.

Daarnaast zijn er veel plekken in de duinen die wat natter zijn. Dit zijn de lager gelegen, natte duinvalleien. Hier komt kwelwater vanuit de grond sneller aan de oppervlakte. En laat het nu net afgelopen winter veel geregend hebben. Het is er nu nog steeds vochtig; perfecte groeiomstandigheden voor bijvoorbeeld orchideeën.

Droog en nat. Het duin heeft twee gezichten. Het is een hele geruststelling dat de duinen goed tegen droogte zijn bestand. Onze schatkamers van biodiversiteit en bescherming tegen de zee blijven bestaan.

Ondertussen is het voor sommigen trouwens wel steeds lastiger om de duinen door te komen. Het zand wordt op sommige plekken wel erg zanderig. Ruiters en mountainbikers moeten zwoegen om meters te maken.

Maar terwijl ik deze column schrijf verandert het weer. Wolken drijven binnen vanaf zee en brengen regen. Af en toe komt het met bakken uit de lucht. De ergste droogte wordt verdreven. De duinen worden langzaam weer kleurrijker. Verschillende soorten orchideeën en parnassia bloeien volop. Geweldig om te zien!