Wie was prof. P.J. Blok?

Onlangs kreeg ik een ansichtkaart in handen van een van de villa's aan de toenmalige Noord boulevard. Nu zijn er wel meer ansichtkaarten gemaakt, waarop villa's zijn afgebeeld, maar het bijzondere was, dat hier tevens de bewoner werd vermeld: prof. Blok. Wie was hij?

Hij werd geboren in 1855 te Den Helder en overleed in 1929 in deze villa. Na zijn middelbare school ging hij klassieke letteren studeren in Leiden en was vervolgens van 1879 tot 1884 als leraar verbonden aan het Stedelijk Gymnasium te Leiden. In 1884 werd hij hoogleraar algemene en vaderlandse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit van Groningen. In 1894 kwam hij terug naar Leiden, waar hij de bekende hoogleraar Robert Fruin opvolgde als hoogleraar vaderlandse geschiedenis. Daar viel hij op door zijn grote werklust. Zo werd hij redacteur van het tijdschrift "Bijdragen voor Vaderlandsche geschiedenis en Oudheidkunde", richtte verder in 1902 de Vereniging Oud Leiden op, deed op veel plaatsen in Europa documentenonderzoek en begon aan de geschiedenis van Leiden. Tussentijds voltooide hij nog zijn 8-delig standaardwerk 'Geschiedenis van het Nederlandsche Volk'. Blok kwam al verschillende malen naar Noordwijk op vakantie en was zodanig gecharmeerd van de omgeving, dat hij in 1907 Zeewijk aan de Noord boulevard kocht. Deze villa lag ongeveer ter hoogte van het voormalige hotel De Zeeleeuw, dat nu deel uitmaakt van de Hotels van Oranje. Deze villa liet hij in 1913 verder uitbreiden naar een ontwerp van de bekende architect Jesse, die al vele andere gebouwen in de omgeving had ontworpen. Een andere reden om naar Noordwijk te komen was de vrij slechte gezondheid van zijn vrouw en hij hoopte dat de zeelucht een gunstige invloed zou hebben. Veel hielp dat niet, want zijn vrouw overleed al een jaar later. Hij begon zich direct voor Noordwijk te interesseren. Hij wilde een studie maken over Noordwijk in de Middeleeuwen. Helaas kwam hier niet van. Prof. R. Fruin, spoorde hem aan onderzoek in Leiden te gaan verrichten. Toch liet Noordwijk hem niet los, want hij had regelmatig contact met J. Kloos, die bezig was aan zijn standaardwerk 'Noordwijk in den loop der eeuwen'. In het voorwoord van dit werk schrijft hij 'Ik herinner mij levendig, hoe ik vele jaren geleden meer dan eens den schrijver in zijn sober werkkamertje boven zijn winkel mocht bezoeken en met hem praten over het werk, waaraan hij zijn leven had gewijd. Dan zaten wij daar tusschen zijn boeken en paprassen te praten over het boek, dat hij eenmaal hoopte te schrijven over zijn geliefd Noordwijk'. Zo heeft Blok toch een niet onbelangrijk aandeel gehad in de totstandkoming van het bekende geschiedwerk van Kloos. Blok was ook sterk geïnteresseerd in het leven van St. Jeroen. Hij heeft getracht aan de hand van oude bronnen het verhaal van Jeroen nader te onderbouwen en kwam daarbij tot aan de beschrijving van de Egmonder monnik Fredericus in het begin van de 12e eeuw. Hoewel er tussen de dood van St. Jeroen in 856 en het verhaal van Fredericus ruim 3 eeuwen ligt is hij van mening, dat de geschiedenis van St. Jeroen op basis van overlevering toch een grond van waarheid kan bevatten. Een bewijs heeft hij echter niet kunnen vinden. Blok overleed in zijn geliefde villa Zeewijk op 24 oktober 1929.