BING-onderzoek: 'Geen opzet bij fouten Zeewaardig'
AlgemeenHet onderzoeksrapport van Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) over het bestemmingsplan Zeewaardig is afgerond en vandaag door burgemeester Jan Rijpstra aangeboden aan de gemeenteraad.
Het eerdere onderzoek van bureau Tonnaer concludeerde dat de verschillen bij de actualisatie van bestemmingsplannen zijn ontstaan omdat er door het ambtelijk apparaat onvoldoende nauwkeurig is gewerkt. Burgemeester Jan Rijpstra besloot tot een vervolgonderzoek om nader te bezien of de integriteit van de gemeente in het geding is geweest.
Opdracht voor BING
Dit vervolgonderzoek is uitgevoerd door BING. De focus lag op de oorzaken van een tiental (grote) onverklaarbare fouten c.q. onvolkomenheden die in het geactualiseerde bestemmingsplan zijn opgetreden en door bureau Tonnaer zijn geconstateerd. Hier was sprake van het wegbestemmen van functies en het ongewild toekennen van extra bouwmogelijkheden.
Geen aanwijzingen opzet
De belangrijkste conclusie is dat BING geen aanwijzingen heeft gevonden dat de fouten met opzet zijn gemaakt of dat een of meer van de betrokken personen een belang had bij deze fouten.
Burgemeester Rijpstra: "Vanuit mijn zorgplicht voor de integriteit van onze gemeente heb ik opdracht gegeven voor dit vervolgonderzoek. Ik stel vast dat er geen aanwijzingen zijn gevonden van opzet van bestuurders, ambtenaren en externe stakeholders."
Voordoen van de fouten
Uit het onderzoek blijkt verder dat niet bij vijf (zoals bureau Tonnaer stelde) maar bij zes locaties sprake is van het onjuist bestemmen van functies. Negen van de elf fouten zijn gemaakt bij het opstellen van het eerste conceptvoorontwerp van 28 oktober 2011. De andere twee fouten zijn gemaakt bij het derde conceptvoorontwerp van 24 april 2012.
Oorzaken totstandkoming fouten
Het onderzoek geeft verklaringen voor de fouten bij de vijf locaties waar ongewild extra bouwrechten zijn toegekend, namelijk Gat van Palace, Huis ter Duin, Prominent Inn/Esplanade, Vuurtorenflat en De Grent/Palaceplein. Bij de zes locaties waar sprake is van het onjuist bestemmen van functies is alleen voor de Huis ter Duinstraat 25-27 een verklaring gevonden.
Aan deze zes fouten liggen de volgende oorzaken ten grondslag. Allereerst, het flexibel versus gedetailleerd bestemmen. De gemeente Noordwijk en het bureau dat destijds de bestemmingsplanherziening heeft uitgevoerd (bureau K.) hadden uiteenlopende visies over de invulling en uitwerking van een conserverend bestemmingplan met ontwikkelingsgerichte elementen.
Ook het intekenen op basis van Grootschalig Basiskaart Nederland (GBKN) en fouten bij de tekenaar van bureau K. die door betrokkenen onopgemerkt zijn gebleven worden genoemd als oorzaken.
Oorzaken voortduren fouten
De fouten zijn bij zowel interne als externe controles niet opgemerkt. De onderzoekers geven hiervoor een aantal belangrijke verklaringen, zoals capaciteitstekort en globale controle door tijdsdruk vanwege de politieke ambitie om de actualisatie van de bestemmingsplannen vóór 1 juli 2013 gereed te hebben.
Ook bleken er verschillende opvattingen over de verantwoordelijkheidsverdeling. Gemeenteambtenaren gingen van de deskundigheid van bureau K. uit en daarmee van een basiskwaliteit van de aangeleverde stukken. Bureau K. verklaarde daarentegen dat de gemeente eindverantwoordelijk is en vertrouwde op de deskundigheid van de gemeente met betrekking tot het plangebied. Tenslotte zijn de gemaakte fouten ook bij de inspraakreacties en zienswijzen niet opgemerkt.
Aanscherping van de interne controle
Het college heeft in juni 2017 besloten om de eigen werkmethoden aan te scherpen ter voorkoming van fouten en herhaling in de toekomst, zoals het introduceren van het "zes ogen principe."
Burgemeester Rijpstra: "De fouten mogen nooit meer worden gemaakt. Het BING-rapport toont echter aan dat de fouten niet enkel kunnen worden toegeschreven aan ambtelijk onzorgvuldig handelen. Op diverse fronten en momenten van controle is een en ander niet goed verlopen. Hier moet lering uit worden getrokken voor de toekomst."
