Het Beeklaankwartier

Wanneer je naar bovenstaande foto kijkt, zie je een landelijk tafereel met paarden voor de ploeg en een tweetal landarbeiders, die de grond effenen en aangeven, waar straks de bollen geplant moeten worden. Deze foto werd zo'n goede zestig jaar geleden gemaakt, maar de plek is nu nog nauwelijks herkenbaar.

De bosjes aan het einde van het teelland stonden langs de vroegere Beeklaan, die destijds als een smalle asfaltweg van de Herenweg op de Oude Zeeweg ter hoogte van de Westerbaan uitkwam. Je reed daar nog dwars door de bollenvelden met slechts hier en daar en huis en bosschages aan weerskanten. De plek, waar deze foto genomen is, ligt achter de Vinkenlaan ter hoogte van het begin van de Dr. Van Neslaan. Het land, dat op de foto te zien is, was toen eigendom van boer Zandbergen, die zijn boerderij had op de hoek Vinkenlaan/Pickéstraat. Dit stuk land werd zowel voor de bollen- als de groenteteelt gebruikt. Rond 1950 werd dit land hiervoor geschikt gemaakt door het afzanden van dit perceel. Het peil van de oppervlakte werd hiermee met bijna één meter verlaagd, zodat men dichter bij het grondwater kon komen. Het vrijkomende zand werd gebruikt om de Mare in Leiden te dempen. Bewoners van de Vinkenlaan hoorde ik nog zeggen, dat zij bij een bezoek aan Leiden toch nog op Noordwijkse grond hadden gelopen. Iets ten oosten van het land van Zandbergen lag in die tijd de kweektuin van de gemeente, die door een haag van hoge Iepen was omgeven. Tussen deze tuin en de Beeklaan lag een stuk weiland, waarop het paard van de firma Van den Haak/Bierman stond. De heren Siem van den Haak en Bierman hadden een handel in petroleum en huishoudelijke artikelen en reden met paard en wagen langs de huizen om hun artikelen te verkopen. In het voorjaar diende dit land als hooiland en voor de lieve jeugd betekende dit een ware uitdaging om er verstoppertje te spelen. Dit leidde tot groot ongenoegen van Van den Haak. Wanneer hij merkte dat er weer jongelui zich in het hoge gras hadden verstopt, rende hij het land op en smeet vervolgens zijn klompen naar de jongens. Maar de jongens waren toch iets sneller en klommen vlug het prikkeldraad over in de richting van het volgende perceel. Van den Haak was zijn klompen kwijt en moest woedend toezien hoe de jongens joelend in de verte verdwenen. Ten westen van dit weiland, grenzend aan de hoek Vinkenlaan/Beeklaan, lag nog een kleiner stukje weiland, waarvan de heer Berkhout de eigenaar was. Dat was een prachtig speelveld voor de jeugd, waarbij het graven van hutten en gangen oogluikend werd toegestaan. Begin jaren '60 veranderde dit beeld en werd een begin gemaakt met de aanleg van het Beeklaankwartier. Het gebied werd doorsneden door een lange weg, lopend vanaf de Herenweg tot aan de Vinkenlaan. Deze weg kreeg de naam van Dr. Hadriaan van Neslaan, een bekende arts rond het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw. Langs deze weg werden tal van zijstraten aangelegd, die tot aan de Beeklaan liepen. De wijk was weliswaar praktisch van opzet, maar vertoonde weinig fantasie en variatie. Ook voorzieningen voor kinderen konden er niet van af. Noordwijk had toen veel huizen nodig, maar in landschappelijk opzicht moest daar toch wel een veer gelaten worden.