Afbeelding

Waar logeerde Max Liebermann in Noordwijk?

Algemeen Van Dam tot Wurft

Onlangs kwam het bericht, dat in de loop van het volgend jaar speciale activiteiten worden ontwikkeld met betrekking tot de beroemde Duitse kunstschilder Max Liebermann, die gedurende een aantal zomers vóór de Eerste Wereldoorlog in Noordwijk heeft gelogeerd en hier meer dan 100 schilderijen heeft gemaakt van allerlei plekjes in Noordwijk.

Opvallend is, dat Liebermann nauwelijks bekend is bij het grote publiek in Nederland en uiteraard ook in Noordwijk. Het zijn vooral de Franse impressionisten, die het grote publiek aanspreken, zoals Renoir, Monet, Pisarro etc. Ook valt op dat Liebermann als de meest beroemde impressionist in Duitsland en Anders Zorn in Zweden veel minder bekend zijn, terwijl hun werk bepaald niet onder doet voor het grote werk van de drie eerder genoemde Franse impressionisten. De laatste tijd is Max in Nederland wat meer in de belangstelling gekomen. Zo werd enkele jaren geleden in het Drents Museum in Assen een belangrijke tentoonstelling aan hem gewijd. Ook in het Brabants Museum was nog niet zo lang geleden een aantal werken uit een befaamde Duitse verzameling te zien. Waarschijnlijk komt er het volgend jaar een speciale Liebermann tentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum. Mijn belangstelling voor deze kunstenaar werd vooral gewekt door een prachtig boek met reproducties van schilderijen van Liebermann, dat ik aantrof in een grote boekhandel aan de Kurfürstendamm in Berlijn. Het bleek, dat een belangrijk deel van de getoonde schilderijen op Noordwijk betrekking had. Verder las ik, dat het woonhuis van Liebermann aan de Wannsee in Berlijn was omgevormd tot een groot museum, waar vele werken van hem te zien zijn. Daar trof ik inderdaad enkele schilderijen aan, die met name de omgeving van het Noordwijkse strand weergaven. Bij een volgend bezoek aan Duitsland kwam ik o.a. in Weimar terecht, waar ik in het stadsmuseum wederom enkele schilderijen met herkenbare taferelen aantrof. Maar hoe kun je zo'n kunstenaar hier meer bekendheid geven, een kunstenaar, die zich zo nauw met Noordwijk verbonden voelde? Het antwoord hierop vonden we in een tweetal steden het Zuid-Franse Arles en St. Rémy. Beide steden werden bekend doordat Vincent van Gogh daar de laatste jaren van zijn leven gewoond heeft en daar veel beroemde schilderijen heeft gemaakt. In beide steden kun je een wandelroute ophalen, die langs plaatsen voert, die Vincent van Gogh heeft geschilderd. Op een groot bord is het originele schilderij afgebeeld en over het bord heen kun je zien hoe het er nu in werkelijkheid uitziet. Waarschijnlijk gaat dit voor wat betreft Liebermann ook hier gebeuren. Dit zal ongetwijfeld ook vele geïnteresseerden en liefhebbers aantrekken. Maar nu even terug naar Noordwijk. Wanneer je vanaf de Rudolf Tappenbeckweg de Zuid-Boulevard oprijdt, zie je links een bescheiden oude villa staan. Juist deze villa Elizabeth was regelmatig de verblijfplaats van deze kunstenaar, waar hij vele zomers soms maandenlang verbleef. Op de oude foto is te zien, hoe deze villa was versierd met sierlijk houtwerk, dat helaas in de loop der jaren verdwenen is.

Afbeelding

Uit de krant