Overgang naar fusiegemeente wordt onzekere periode

Als deze week het besluit wordt genomen dat Noordwijkerhout en Noordwijk als één gemeente willen verder gaan, staan ambtelijke organisaties niet direct al klaar om samen te smelten. Ook zijn politieke partijen nog niet zover dat zij direct al een toekomstplan kunnen publiceren.

Het moet allemaal heel erg snel. Omdat de fusie per 1 januari 2019 operationeel zal worden. De wet bepaald dat een herindeling altijd op 1 januari moet geschieden. In die 17 maanden die ons nu nog resten als zelfstandige gemeente Noordwijk zal de fusie natuurlijk in beide raadzalen een belangrijke rol gaan spelen. Wat dit in de praktijk precies tot gevolg heeft is moeilijk voorspelbaar. De wettelijke regels rondom de ambtelijke structuur zijn natuurlijk duidelijk vastgelegd in de wet. Maar de praktische politieke uitvoering is nog niet in kaart te brengen.

Overgangsfase

Voordat het parlement de herindeling bij wet heeft bekrachtigd kan aan tal van voorbereidingen worden begonnen. In die periode is er ook provinciaal toezicht, vooral op de financiën en besluiten met financiële consequenties. Zogenaamd potverteren zal worden voorkomen. De VNG beveelt aan dat er een projectorganisatie komt die de herindeling voorbereid. De colleges van B&W vormen samen met de gemeentesecretarissen een stuurgroep. Uit de ambtelijke organisaties worden werkgroepen samengesteld.

Burgemeester

Een veel gehoorde vraag is wie straks de burgemeester zal zijn. De VNG stelt vast dat de nieuw gevormde gemeente mogelijk een andere rol eist van de burgemeester. En er dus opnieuw een procedure op gang moet worden gezet. Dit kan al voordat er een nieuwe gemeenteraad en dus een nieuwe vertrouwenscommissie is aangesteld. De commissaris van de Koning kan bijvoorbeeld in samenspraak met alle fractievoorzitters een sollicitatieprocedure in gang zetten.

De rol van de gemeenteraad wordt natuurlijk ook bijzonder. Geadviseerd wordt om een fractievoorzittersoverleg in te stellen die belangrijke zaken zoals bijvoorbeeld de opzet en indeling van en programmabegroting voorbereid. Die zich tevens buigt over de nieuwe naam, de huisvestingseisen en mogelijk al een nieuwe gemeentelijke visie voorbereid. Waarbij al afgesproken is dat de naam Noordwijk wordt en de Noordwijkse omgevingsvisie leidend zal zijn. Vooral aan de toekomstige dienstverlening zal vooraf vorm moeten zijn gegeven.

Ambtelijke organisatie

Terwijl een veel gehoorde mening is dat de ambtelijke organisatie in kracht zal groeien moet er nog heel wat gebeuren voordat een nieuwe gemeente operationeel kan worden. Met name de huisvesting, de organisatiestructuur, de functies en functieomschrijvingen naast de bevoegdheidsverdeling vragen de nodige aandacht. Wie de nieuwe gemeentesecretaris wordt en welke afdelingshoofden een rol moeten vervullen, zal ook in de loop van de tijd duidelijk worden. Waarbij kwaliteiten en de diverse activiteiten op elkaar moeten worden afgestemd. En de dienstverlening aan de burger wordt gewaarborgd.

Uitstel verkiezingen

Nu al start de voorbereiding op nieuwe verkiezingen die een nieuwe gemeenteraad , een nieuwe coalitie en mogelijk een totaal nieuw college zullen opleveren. Omdat het gaat om een herindeling binnen een jaar na de reguliere verkiezingen gaat het hier om een belangrijke afwijking van de Kieswet. Een van de gemeenten, aangewezen in de herindelingregeling, organiseert deze belangrijke verkiezingen. Met de nieuwe gemeenteraad zal de toon worden gezet voor de nabije toekomst. Interessant lijkt de samensmelting van de landelijk opererende partijen. Maar nog interessanter is de manier waarop de lokale partijen de verkiezingen in zullen gaan. Vragen voldoende. Komen er lijstverbindingen, nieuwe lokale partijen of zullen er ook partijen de brui aan geven? Voorlopig is het nog even afwachten tot de dampen van fusieperikelen zijn opgetrokken.