Het onderzoeksbureau nodigde burgers uit om mee te doen. Overtuigd van de noodzaak is nog steeds niet iedereen. | Foto: WS
Het onderzoeksbureau nodigde burgers uit om mee te doen. Overtuigd van de noodzaak is nog steeds niet iedereen. | Foto: WS

Sleutelwoord in fusie is bestuurskracht

Algemeen Politiek

De fusie tussen Noordwijk en Noordwijkerhout lijkt aanstaande. Binnen enkele weken moet de kogel formeel door de kerk. Per 1 januari 2019 is het dan officieel. Dat het wel moet lijkt waarschijnlijk, dat het allemaal kan lijkt logisch. Maar er moet in beide dorpen wel over drempels worden gestapt.

Vooral de lokale partijen stellen zich tot nu toe behoudend op. De tijdens de diverse campagnes beloofde zelfstandigheid is in beide dorpen nadrukkelijk onderwerp van discussie bij de kiezer. Vooral om dat in beide dorpen de inwoners erg argwanend zijn. Men vreest over en weer de dominantie van de aanstaande fusiepartner. Men filosofeert over kansen en mogelijkheden. Hoe onbelangrijk het lijkt, ook de nieuwe naam van de gemeente houdt velen bezig. Kortom, de plotselinge ommezwaai van lokale partijen, veroorzaakt door een praktische tijdslimiet die een snelle beslissing afdwingt, biedt weinig ruimte voor een breed en weloverwogen overleg.

Het is aan de gemeenteraden om op basis van nuchtere cijfers en belangrijke ambtelijke adviezen nu snel een beslissing te nemen. Er lopen nu nog nadere onderzoeken over de huidige status van beide dorpen, o.a. op het gebied van financiën. Beide colleges denken dat het bij hen financieel wel goed zit. Beide raden vrezen de toorn van de kiezer wanneer dit onverhoopt een vergissing blijkt. Over 5 weken is het echter zover. Dan beslist de dorpsraad waarschijnlijk dat er na ruim elfhonderd jaar het einde komt voor Noordwijk als zelfstandige gemeente.


Bestuurskracht

Uiteindelijk is alles gebaseerd op het oordeel van velen uit de ambtelijke organisatie dat een fusie gaat zorgen voor meer bestuurskracht. Wat nodig is omdat bijvoorbeeld op het door Den Haag opgelegde takenpakket van gemeenten op de juiste wijze te anticiperen. De minister blijft bij de opvatting dat schaalvergroting voor de kleine gemeenten noodzaak is. Hoewel een eerder ingenomen standpunt van een minimum van 100.000 inwoners inmiddels is losgelaten blijft men van bovenaf aansturen op fusies.
Algemeen wordt aangenomen dat er na fusies betere ambtelijke organisaties gaan ontstaan. Toch vindt dit niet overal in het land gehoor. Want de ervaring leert dat zonder verbetering van de kwaliteit en vooral de effectiviteit van leidinggevenden in het management, de kans op succes bijzonder klein zal blijken.

De ervaring bij diverse fusiegemeenten in het land is dat een te korte voorbereidingstijd desastreus kan zijn. Nu is in de regio het woord fusie bepaald niet nieuw. De eerdere pogingen zijn gestrand hoewel voormalig CvdK Jan Franssen zich hierbij nadrukkelijk roerde. Maar zowel Noordwijk als Noordwijkerhout riepen om het hardst dat men zelfstandig wenste te blijven. En de vorige raadsverkiezingen werd het zelfs een succesvol verkiezingsitem.

Nadat burgemeester Goedhart in zijn nieuwjaarstoespraak aangaf dat een fusie met Noordwijk noodzaak was voor Noordwijkerhout was het hek van de dam. Noordwijk sputterde nog tegen maar in een stroomversnelling werd aan een fusie gewerkt. De vraag of de voorbereidingstijd dan ook wel voldoende is geweest is gerechtvaardigd. De discussies met het bedrijfsleven scoren een ruime voldoende. De communicatie met de bewoners was echter minimaal. De politieke wens om burgers mee te laten doen aan de publieke discussie werd te vaak niet gehoord. Mogelijk ook omdat politieke partijen verzuimden om openlijk standpunten in te nemen waarover van gedachten kon worden gewisseld.

Vertrouwen

Het lijkt noodzaakt dat er vertrouwen ontstaat. Tussen politici onderling maar ook tussen bewoners en politiek. 'Welke laatste vooral open eerlijk de problemen zullen moeten benoemen om dit vertrouwen te verwerven' zegt een betrokken ambtenaar, die ook benadrukt dat de vier kernen Noordwijkerhout, De Zilk, Noordwijk Binnen en aan Zee, ieder moeten kunnen rekenen op erkenning.

Uit de krant