Afbeelding

De Wels, van klikhok tot café

Algemeen Van Dam tot Wurft

Wie de Abraham van Rooyenstraat inloopt komt op een gegeven moment Café De Wels tegen.

Op zich geen bijzonderheid, want er zijn vele cafés in Noordwijk aan Zee. Maar dit café heeft wel een heel bijzondere geschiedenis, want het is ontstaan vanuit de vakbeweging. Hiervoor gaan we even terug naar de crisistijd rond de dertiger jaren. Toen was het crisis en velen waren werkeloos en ondervonden grote armoede. Met lede ogen werd aangezien hoe grote groepen mannen doelloos door de straten zwierven en verder weinig te doen hadden. Vanuit de overheid, kerk en vakbonden werden initiatieven genomen om deze mannen op een verantwoorde manier op te vangen en ontspanning te bieden. Zo ontstond er een aantal zg. klikhokken, waar werkeloze mannen met elkaar konden praten, biljarten, kaarten, sjoelen en lezen. Het eerste klikhok ontstond in een oude schuur aan de Schoolstraat, waar vroeger de manege Barnhoorn gevestigd was. Zo ontstond er in 1932 ook een klikhok achter de sigarenwinkel van Jan Caspers in de Hoofdstraat. Boven stond een groot biljart, waar je voor vijf cent een half uur mocht biljarten. Soms zaten daar wel meer dan 15 man, zo vertelde een van de mannen, die dat nog hadden meegemaakt. Dit klikhok gold als de voorloper van het Volksgebouw Ons Gebouw aan de Abraham van Royenstraat. Alleen leden van de toenmalige vakbond NVV hadden daar toegang. Rond 1935 werd dit klikhok verplaatst naar een grote houten schuur van de familie van Beelen in de Abraham van Royenstraat, ongeveer op de plek waar nu De Wels staat. Het stond tegen een grote taanschuur, die zo'n dertig jaar geleden werd gesloopt voor de aanleg van een parkeerterrein achter de passage aan de Hoofdstraat. In 1936 werd de Vereniging Volksgebouw Ons Gebouw opgericht, die het beheer over het ontspanningsgebouw ging voeren. In 1938 kon het gebouw uiteindelijk door de vereniging worden aangekocht voor een bedrag van 1475 gulden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen de activiteiten snel af, waarna het tijdelijk aan de familie Van Schie werd verhuurd, die door de aanleg van de Atlantikwal de Noordboulevard moesten verlaten. Dank zij de inzet van de fam. Van Schie ontwikkelde het ontspanningsgebouw zich tot een echt café, welke functie tot op de dag van vandaag gebleven is. Na de oorlog wordt het gebouw in 1947 pas heropend en verpacht aan achtereenvolgens de heren Welling, Van der Niet en Van der Wiel. Met name de laatste pachter, Niek van der Wiel, heeft dertig jaar het pand beheerd in goede samenwerking met de Vereniging. Het was ook aan hem te danken, dat het gebouw de naam De Wels kreeg. Niek van der Wiel, een bekend voetballer, stond bekend onder de naam De Wels. In 1981 droeg hij het stokje over aan Frans Turenhout. Naast het cafébedrijf bleef ook de vergaderfunctie gehandhaafd voor bonden en verenigingen, die pasten binnen het gedachtengoed van de oprichters. Maar de functie van dorpscafé was toch de meest belangrijk geworden en vormde waarschijnlijk voor het bestuur van Ons Gebouw mede de aanleiding het gebouw in 1997 aan Turenhout over te dragen met behoud van de vergaderfaciliteiten. Met de opbrengst van de overdracht van het gebouw ondersteunt de genoemde vereniging tot op de dag van vandaag diverse sociale en culturele projecten.

Afbeelding

Uit de krant